IJsseldelta-Zuid, een terugblik en een vooruitblik - woensdag 29 april 2020
29 april 2020. Vier maanden na de uitspraak van de Raad van State over IJsseldelta-Zuid is het tijd om terug te blikken èn vooruit te blikken. Wat hebben we gewonnen in 13 jaar tijd, wat hebben we verloren en hoe gaat het gebied er binnenkort uitzien, nu de exacte vorm van Camping Roggebot nog onzeker is en het Corona-virus ook de bouwwereld in een recessie lijkt te (gaan) storten.
De start in 2007
In 2007 startte de Werkgroep Zwartendijk met een handtekeningenactie ”tegen bouwen over de Zwartendijk”, waarbij bijna 9000 handtekeningen werden opgehaald. De werkgroep publiceerde een alternatief plan voor het Masterplan IJsseldelta-Zuid uit 2006 in de nota “Een dijk te ver” en organiseerde een debat in de Stadsgehoorzaal over de vraag of er wel of niet “over de Zwartendijk” gebouwd moest worden. Op 21 juni 2007 richtte de werkgroep de “Stichting Werkgroep Zwartendijk” op om als “belanghebbende” bij een rechtbank te kunnen procederen en om fondsen te kunnen werven voor publiekscampagnes, onderzoeken en proceskosten.
Kanteljaar 2008-2009: het “Plan Veerman”, de “badkuip” en woningaantallen omlaag
In september 2008 werkte de Werkgroep Zwartendijk mee aan een tweede aflevering zien van het VPRO-programma “Landroof” over het plan IJsseldelta-Zuid, waarin Gedeputeerde Theo Rietkerk zijn toekomstdromen over Kampen-Zuidwest ontvouwde. In dezelfde maand verscheen het Plan Veerman “Samenwerken met water” van de Deltacommissie, dat het einde zou hebben ingeluid van de Bypass-plannen, maar dat in politiek Den Haag geen meerderheid wist te krijgen.
Oktober 2008 nam de Provinciale Staten van Overijssel de motie “Respectzone Zwartendijk” aan, waardoor bekeken moest worden of woningbouw over de Zwartendijk verenigd kon worden met het grote “cultuurhistorische belang” van de Zwartendijk. Uitvoering van deze motie leidde tot het schrappen van woningbouw tussen Bypass en Hanzelijn.
De nieuwe Haagse plannen, de druk van de publieke opinie in Kampen onder aanvoering van
de Werkgroep Zwartendijk en de onzekerheid over de “badkuipeffect” leidden in 2009 tot bijna 6000 woningen minder! Het zou mogelijk blijven een “rondje Zwartendijk” te doen.
Geplande woonwijken. (Bron: HKV, Bypass Kampen overstromingsberekeningen, 2006+2009)
De jaren 2009-2015
In de jaren 2009-2015 zorgden Zwartendijk en Bypass nog regelmatig voor opwinding. In 2009 verscheen het rapport “Veiligheidsaspecten van de bypass Kampen, actualisering onderzoek”, waarvan het persbericht het “badkuipeffect” tegensprak. Dit was voor de Kamper gemeenteraad voldoende om verder te gaan met de voorbereidingen van het plan “IJsseldelta-Zuid”, dat eind 2013 door een (kleine) meerderheid van de Kamper raad werd aangenomen – alle publieksacties, inspraakavonden en bezwaarschriften ten spijt.
In 2014 besloten de Stichting Werkgroep Zwartendijk en de Natuurvereniging IJsseldelta dat zij in hoger beroep gingen bij de Raad van State tegen het “Bestemmingsplan IJsseldelta-Zuid” – in een zogenaamde verkorte procedure, die was voorgeschreven in Balkenendes “Crisis en herstelwet”.
In 2015 kwam het oordeel van de Raad van State: Kampen had onvoldoende de noodzaak voor woningbouw aangetoond, waardoor dat onderdeel van het plan werd vernietigd. Na een zogenaamde ADC-toets werd ook de doorvaarbaarheid van de laatste 150 meter bij het Drontermeer vernietigd alsmede de “recreatie ten westen van het plangebied wonen”.
Reeve en Reevediep
H eel even was het stil in Kampen, maar al snel werden de effecten van de aanleg van de bypass zichtbaar. Het gebied ten zuidwesten van de stad werd op de schop genomen en er verschenen reusachtige dijken in het vogelrijke weidelandschap: er werd zelfs een 5,5 meter hoge “Klimaatdijk” aangelegd - geschikt voor woningbouw. En zo werd duidelijk dat Kampen een nieuw en kleiner plan aan het ontwikkelen was voor woningbouw tussen Hanzelijn en Bypass, heel vriendelijk “dorp Reeve” genoemd. Hoewel de Werkgroep nog enkele publieksacties organiseerde op de Plantage, in het gemeentehuis en de Stadsgehoorzaal met een heuse “Ladder duurzame verstedelijking” (zie onder) kwam ook de campagne “Morgen in Reeve” op gang en nam het gemeentehuis een vondst van de Werkgroep Zwartendijk over en creëerde een forum “Vrienden van Reeve”.
De jaren 2009-2015
Het zou (opnieuw) een gang naar de Raad van State worden, ditmaal met deskundigen aan onze kant: we wisten dat de lat hoger zou liggen dan in 2014. Een specialist rekende de Raad van State voor dat de bouw van “Dorp Reeve” niet strookte met de “ladder duurzame verstedelijking”. En een ecoloog beschreef de “significant negatieve effecten” van woning-bouw en recreatie op het Natura 2000 gebied Drontermeer. Beide rapporten overtuigden onvoldoende. De Raad van State oordeelde dat de in 2013 afgegeven Vergunningen Wet Natuurbescherming nog steeds geldig waren en bepaalde dat Kampen mocht bouwen en varen.
Reeve en de ‘vergeten’ Camping Roggebot 2019-2020
In 2013 was volkomen onzeker wat er met Camping Roggebot zou gaan gebeuren, zo onzeker dat noch de Werkgroep noch de Natuurvereniging in hun beroep bij de Raad van State hun bezwaren tegen een uitbreiding van deze recreatievoorziening hadden opgenomen. In 2017 wees het Ministerie van Economische Zaken het nieuwe rietmoeras tussen Buitendijkseweg en Drontermeer officieel aan als Natura 2000-gebied.
Maar in de zomer van 2019 werd bekend dat B&W Kampen aan Camping Roggebot een Omgevingsvergunning hadden verleend om de oude camping van 180 staanplaatsen om te toveren tot een modern recreatieterrein met 400 “verblijfseenheden”, waardoor de Werkgroep en de Natuurvereniging zich genoodzaakt zagen om bezwaar aan te tekenen tegen deze ontwikkeling. Na een tumultueus verlopen hoorzitting van de “Bezwaren-commissie” in november zijn de drie partijen met elkaar om de tafel gegaan om te zien of het mogelijk was het terrein zo in te richten dat er voldoende afstand zou ontstaan tot het rietmoeras. De Campingeigenaren hebben ondertussen bij de provincie een ontheffing van de Vergunning Wet Natuurbescherming aangevraagd. In januari 2020 – de klok tikte en aanpassingen kosten tijd – tekenden de Werkgroep en de Natuurvereniging bij de Bestuursrechter in Zwolle beroep aan tegen de afwijzing van onze bezwaren door Kampen. De rechtbanken werken nu echter niet als gevolg van alle maatregelen tegen het Coronavirus.
De gemeente heeft in februari archeologisch onderzoek laten doen in het gebied tussen Bypass en Hanzelijn en sinds die tijd ligt de zaak daar stil. De laatste werkzaamheden waren die in maart 2020 aan het nieuwe rietmoeras om de kwaliteit zó te verbeteren dat Overijssel zijn Europese Life-subsidie toch kan binnenhalen.
Met een dijk van een recessie in het vooruitzicht is het de vraag wanneer de bouwwerk-zaamheden van “Dorp Reeve” zullen starten en óók of de ontwikkeling van de nieuwe Camping Roggebot zal worden voortgezet. Het zijn immers onzekere tijden.
Bart Zeven, 29 april 2020
|
