Wordt vriend van de Zwartendijk

  Latest News as @ Friday, March 29, 2024

Nieuws archief   


Bypass, woningbouw en IJssel tussen 2006 en 2012 - maandag 21 november 2011

In september 2011 was Kampen even volgehangen met byebyebypass-spandoeken en werden de inwoners van onze fraaie stad gebombardeerd met nieuws en informatie rond dit project. De projectorganisatie IJsseldelta-Zuid had een camper gehuurd om de inwoners van de stad te informeren over de zegeningen van de bypass en bij de supermarkten en op de Plantage konden burgers hun handtekening zetten tegen of voor de bypass. De Werkgroep Zwartendijk steunde het byebyebypass-comité met een spandoek bij het kruispunt van Slaper en Zwartendijk.

Het comité haalde 5345 handtekeningen tegen de bypass op en 82 handtekeningen voor, die in Den Haag werden aangeboden aan de vaste Kamercommissie voor Infrastructuur en Milieu.

Alsof het allemaal nog niet genoeg was konden de inwoners van Kampen zich op 12 oktober in het gemeentehuis laten bijpraten over de plannen van Rijkswaterstaat met de zomerbedverlaging en het eind september uitgebrachte “Regioadvies” van de Stuurgroep IJsseldelta-Zuid, waar de Flevolandse bestuurders afstand van namen. Hieronder blikken we terug èn vooruit op de ontwikkelingen tussen 2006 en 2012.

Hoe zat het ook al weer? Zomerbed verlagen of een bypass aanleggen?
Begin 2006 stelde de Tweede Kamer het definitieve programma “Ruimte voor de rivier” vast. Voor de IJssel waren tal van maatregelen ontworpen die het peil moesten verlagen, dit om een plotselinge grotere piekwaterafvoer te kunnen verwerken, die verwacht wordt als gevolg van de klimaatveranderingen. In datzelfde jaar zag het “Masterplan IJsseldelta-Zuid het licht. Dat pleitte voor aanleg van een bypass, die de zomerbedverlaging kon vervangen en toch het peil van de IJssel bij Zwolle-Katerveer met 41 cm kon verlagen. Het idee van een “omwisselbesluit” was geboren. En het idee van “gebiedsontwikkeling” zag het licht: de hoogwatergeul zou omgeven worden door nieuwe natuur, geschikt worden gemaakt voor recreatie en je zou er aan kunnen wonen! Kampen, Overijssel en de Ministeries van VROM en Verkeer en Waterstaat waren enthousiast en zegden toe te zijner tijd (diep) in de buidel te zullen tasten om het project te realiseren: de kosten werden toen berekend op 324 miljoen euro.

In 2009 werd het “omwisselbesluit” vervangen door een “dubbelbesluit”: de bypass alleen kon de waterstandsverlaging niet realiseren en dus werd ook de zomerbedverdieping weer van stal gehaald en kondigde Rijkswaterstaat een planstudie aan. De combinatie van beide werken zou zelfs leiden tot een “synergievoordeel” van 28 miljoen euro omdat het uit de IJssel gebaggerde zand kon worden gebruikt voor de “klimaatdijk” langs de bypass. Het idee van de “gebiedsontwikkeling” bleef fier overeind. Kampen zou groeien tot 60.000 inwoners in 2030 – dat had de meerderheid in de Gemeenteraad immers vastgesteld in de “Structuurvisie Kampen 2030”!

De bypass zou worden aangelegd in twee fases: in 2013-2015 zou de geul worden gegraven en zouden de dijken (ook de “klimaatdijk” waarop 1300 woningen kunnen verrijzen) worden aangelegd. In 2021-2023 zou dan de 275 meter lange inlaat in de IJsseldijk (net voorbij “Het Oever” aan de Kamperstraatweg) worden aangelegd, en zou de Roggebotsluis naar eiland Reeve worden verlegd en een nieuwe brug naar Flevoland in de N307 worden gebouwd. Vanaf 2023 zou de bypass dan echt zijn werk kunnen doen.

In december 2010 verlangde de vaste Kamercommissie van Infrastructuur en Milieu (een samenvoeging van VROM en Verkeer en Waterstaat) dat de staatssecretaris een totaalplan zou presenteren voor het gebied van IJssel, Zwartewater en Ketelmeer. In juni 2011 kwam daar de toezegging aan de Kamercommissie bij dat een compleet overzicht van de samenhang van alle IJsselmaatregelen zou worden geleverd. Pas als dat allemaal helder is, zal staatsecretaris Atsma de Tweede Kamer voorstellen 187 miljoen euro bij te dragen aan de bypass en de gebiedsontwikkeling van IJsseldelta-Zuid. De rest van het geld wordt neergeteld door de regio (Overijssel 90 miljoen en Kampen 10-15 miljoen)

Het Regioadvies of “mag het ook een beetje meer zijn?“
Op 22 september 2011 ontving staatsecretaris Atsma uit Zwolle en Kampen het "regioadvies" (klik hier). Dat was nodig omdat Rijkswaterstaat had geconcludeerd dat een zomerbedverlaging van Hattem tot voorbij Kampen met 2,3 meter grote risico’s zou opleveren voor de drinkwatervoorziening van Zwolle. Daarnaast zou er stevige verdroging optreden in de rijke uiterwaarden langs de IJssel en dat zijn beschermde natuurgebieden. In het advies stellen Overijssel, Kampen en het Waterschap voor fase 1 van de bypass aan te leggen en tegelijk het inlaatwerk te bouwen – tegen meerkosten van 20-25 miljoen euro.
Verder stelt het Regioadvies dat de zomerbed-verdieping zou moet worden “heroverwogen” zoals ook Rijkswaterstaat bepleitte en dat misschien alleen bij Kampen het zomerbed zou kunnen worden verlaagd. Onderzocht moet dan worden wat de gevolgen zouden zijn van de verwachte wijziging van de grondwaterstand en welke schade er aan kades en keringen zou kunnen ontstaan. De “natuurcompensatie” in de uiterwaarden, nodig bij een (beperkte) zomerbedverlaging zou zo’n 10 miljoen euro kosten. Beide maatregelen moeten dan door het Rijk worden betaald, d.w.z. dat de staatsecretaris dan eerder dat geld beschikbaar moet stellen dan de bedoeling was.
Tot slot zou “een kleine aanvullende maatregel” – de maatregel wordt niet nader gespecificeerd - bij Zwolle moeten worden genomen van om en de bij de 10 miljoen euro. Wie nu een kijkje neemt bij de nieuwe spoorbrug bij Zwolle over de IJssel, ziet dat het landhoofd van de oude spoorbrug al wordt afgegraven. In het “Maatregelenboek IJssel” uit 2003 staat dat deze maatregel tot een waterstandsdaling van 9 cm zou leiden.
Alle maatregelen samen zouden de gewenste 41 cm peilverlaging bij Zwolle-Katerveer realiseren en dan is voldaan aan de eisen van “Ruimte voor de rivier”.

Sinterklaasdag 2011 ook IJsseldag
Op 5 december wordt de vaste Kamercommissie van Infrastructuur en Milieu door staatsecretaris Atsma geïnformeerd over de stand van zaken en weten we hopelijk wat meer: zo wordt er beweerd dat de Waterdienst (onderdeel van Rijkswaterstaat) een rapport heeft geschreven met een hele serie maatregelen die in en langs de IJssel genomen zouden kunnen worden om de waterstanden te verlagen, inclusief de aanleg van de bypass en mogelijke alternatieven daarvoor. Op zijn vroegst zou de heer Atsma in mei 2012 een besluit aan de Kamer willen voorleggen.

Het wordt spannend! Vooral omdat de kosten oplopen, er nog meer onderzoek moet worden gedaan en het economisch tij tegenzit Er wordt nu immers al gesproken over verdere bezuinigingen. Meer geld uitgeven èn eerder dan gepland lijkt dan niet voor de hand te liggen.

Gemeente stelt groeicijfers bij, maar zit ook klem
Alle werkzaamheden om de nieuwe woonwijk Reeve (over de Zwartendijk) aan te leggen zijn in 2010 begroot op 130 miljoen euro. Dat geld moet worden terugverdiend uit de verkoop van 1300 kavels. De gemeenteraad heeft diverse bureaus laten onderzoeken hoe snel deze als bijzonder aangeprezen “watergebonden woningbouw” in de Reeve kan worden verkocht en de antwoorden op deze vraag varieerden van 13 tot 28 jaar. Elk jaar dat er geen kavels worden verkocht, leidt dat voor de gemeente tot renteverlies. De zojuist verschenen Regionale Bevolkingsprognose 2011-2040 laat zien dat Kampen tot 2030-2040 tot iets boven de 54.000 inwoners zal groeien (klik hier voor de prognoses) en dat het aantal huishoudens met 3000-3600 zal groeien tot rond de 24.000 (klik hier voor de prognoses). Aangetekend moet worden dat het daarbij vooral zal gaan om één- en tweepersoonshuishoudens. Al deze nieuwe huishoudens kunnen ook zonder De Reeve een woning krijgen – al jaren is er voor rond de 3500 woningen ruimte gereserveerd ten oosten van de N50.

In de begroting voor 2012 stelt de gemeente voor het eerst het aantal te verwachten nieuwe Kampenaren bij van 225 naar 150 per jaar bij. Het benodigd geachte aantal woningen wordt bijgesteld van 300 naar 200 stuks per jaar. Als oorzaak voor deze bijstelling noemt het College van BenW alleen de financieel-economische crisis en niet de al lange tijd te constateren beperkte groei van Kampen (afgelopen 10 jaar met 246 inwoners per jaar gemiddeld), waar de Werkgroep Zwartendijk al jaren op wijst. De CBS-prognoses, die sinds 2007 niet al te veel zijn veranderd, worden evenmin genoemd. Natuurlijk is het lastig om het eigen ongelijk toe te geven, maar er is in dit geval ook nog een andere verklaring denkbaar. Als er niet gebouwd zou worden over de Zwartendijk en de nieuwe wijk De Reeve niet zou verrijzen, zou er in IJsseldelta-Zuid geen sprake zijn van volwaardige “gebiedsontwikkeling” en dat zou wel eens 22,4 miljoen euro rijksbijdrage kunnen gaan schelen. En dat zou het hele project IJsseldelta-Zuid, dat in 2006 in het Masterplan voor het eerst vorm kreeg en waaraan 5 jaar is gewerkt voor 4,5 miljoen euro plankosten en waarvoor al die gronden over de Zwartendijk voor 22 miljoen euro zijn aangekocht, tenslotte torpederen. En dus ontwikkelen de gemeente en de projectorganisatie de plannen gewoon verder, tot de politiek of de recessie zegt “stop!”.

Bart Zeven, 16 en 23 november 2011

« Ga terug


   
 
 
Klik hier om te reageren!